پردازنده مغز کامپیوتر محسوب می‌شود و پردازش‌ها در این واحد صورت می‌پذیرد. هرچه سرعت پردازنده بالاتر باشد، وب‌گردی، بازی و ویرایش تصاویر با سرعت بیشتری صورت می‌پذیرد؛ اما این پردازنده‌ها مصرف برق بیشتری نیز دارند و باعث کاهش شارژ دهی باتری می‌شوند.

زمانی که شما قصد انتخاب لپ‌تاپ دارید، لیستی از مشخصات لپ‌تاپ به شما نشان داده می‌شود. آیا لپ‌تاپی با پردازنده Core i7-7Y75 از Core i5-7200U سریع‌تر است؟ شما به چه پردازنده‌ای نیاز دارید؟

این روزها بیشتر لپ‌تاپ‌ها از پردازنده‌های ساخت اینتل و مدل‌های با قیمت پایین‌تر پردازنده‌های ای‌ام‌دی استفاده می‌کنند. با اینکه سازنده چیپ‌ها یک شرکت است، اما شما مدل‌های بسیار زیادی مشاهده می‌کنید. خوشبختانه شناخت اولیه این مدل‌ها زیاد سخت نیست.

کدام پردازنده برای من مناسب است؟

در جدول زیر خلاصه‌ای از انواع پردازنده‌ها، موارد استفاده و میزان شارژ دهی تقریبی باتری را مشاهده می‌کنید.

چگونه مدل پردازنده را از نام آن تشخیص بدهیم؟

زمانی که به نام پردازنده‌ها در لیست مشخصات لپ‌تاپ‌ها نگاه می‌کنید، با اعداد و حروف زیادی مواجه می‌شوید.

اولین کلمه از سمت چپ شرکت سازنده را نشان می‌دهد که معمولا Intel Core نوشته‌ شده است؛ اما ممکن است با اسامی Xeon، Pentium Atom یا Celeron هم مواجه شوید. پس‌ازآن با عبارت i3, i5,i7 مواجه می‌شوید که می‌توانند با m5,E یا N نیز جایگزین شوند. اولین حرف پس از خط فاصله، نسل ساخت را مشخص می‌کند؛ یعنی Intel Core i7-7500 به معنای نسل هفتم از سری پردازنده‌های اینتل و نوع i7 را نشان می‌دهد. پس‌ از این عدد که معمولا چندرقمی است، با پسوندهای اینتل روبه‌رو می‌شوید که U، Y، HQ و HK هستند. این پسوندها بسیار اهمیت دارند، به این دلیل که مصرف برق پردازنده را مشخص می‌کنند.

i3 در مقابل i5 در مقابل i7

بیشتر پردازنده‌های لپ‌تاپ‌هایی با قیمت بیش از ۴۰۰ دلار از نوع Core i3 یا Core i5 یا Core i7 هستند. Core i3 کندترین، Core i5 عملکرد متوسط و Core i7 سریع‌ترین است. سری i5 برای کارهای روزمره بسیار مفید است، نه «کارهای گرافیکی، مهندسی، بازی و علمی».

 مشخصات پردازنده: هسته‌ها، هایپر تردینگ، سرعت کاری

 زمانی که در حال مشاهده مشخصات یک پردازنده هستید، این مشخصات توضیحات کاملی به شما ارائه می‌دهند. مهم‌ترین مشخصات به شرح زیر است:

هسته (Core): در حین عملیات پردازشی، هر هسته می‌تواند کار متفاوتی انجام دهد. پردازنده بیشتر لپ‌تاپ‌های امروزی دو هسته‌ای هستند و در مدل‌های گران‌قیمت و بالا رده از چهار هسته استفاده می‌شود.

هایپر تردینگ (Hyper-Threading): این عمل هر هسته فیزیکی را به دو هسته مجازی تبدیل می‌کند، به‌عنوان‌مثال پردازنده Intel Core i7 6700HQ دارای چهار هسته فیزیکی و با استفاده از هایپر تردینگ، دارای هشت هسته مجازی است.

سرعت پردازش (Clock Speed): با مقیاس گیگاهرتز بیان می‌شود، این سرعت به معنای تعداد سیکل کاری پردازنده در هر ثانیه است. هرچه بالاتر باشید بهتر است ؛ اما تنها مشخصه مهم پردازنده نیست.

توربو بوست (Turbo Boost): سرعت پردازشی را به‌صورت موقت از فرکانس پایه پردازنده بالاتر می‌برد تا عملیات پردازشی سریع‌تر انجام شود. بیشتر پردازنده‌های Core i5 و i7 این قابلیت را دارند؛ اما Core i3 از این قابلیت بی‌بهره است. فرکانس اصلی پردازنده را «فرکانس مرجع پردازنده» و فرکانس بالاتر را «حداکثر فرکانس بوست شده» می‌نامند.

حافظه کش (Cache): یک رم بسیار کوچک است که دقیقا در پردازنده قرار دارد و اطلاعاتی که زیاد استفاده می‌شوند، در خود ذخیره می‌کند تا سرعت پردازش کارهای تکراری بالاتر باشد. مقدار رم بیشتر پردازنده‌ها بین ۱ تا ۴ مگابایت است.

TDP ا(Thermal Design Power): مقدار مصرف پردازنده را به وات نشان می‌دهد. وات بیشتر به معنای عملکرد بهتر است؛ اما مصرف برق بیشتر و درنهایت گرمای بیشتری نیز تولید خواهد کرد.

وی پرو (Vpro): یک ویژگی مدیریت کنترل از راه دور است که برای شرکت‌های بزرگ طراحی‌شده است و برخی پردازنده‌ها لپ‌تاپ‌های کاری با این ویژگی عرضه می‌شوند؛ اما سیستم‌های شخصی از این قابلیت بی‌بهره هستند. 

نسل

اینتل هر ۱۲ تا ۱۸ ماه نسل جدید پردازنده‌ها را به بازار عرضه می‌کند که معمولا مصرف برق کمتر و عملکرد بهتری نسبت به نسل قبلی دارند. اینتل در سپتامبر برخی از پردازنده‌های کبی لیک سری U و Y را عرضه کرد. پردازنده‌های نسل کبی لیک در کمتر از یک ماه جایگزین نسل قبلی در لپ‌تاپ‌های گیمینگ و تجاری و به‌طورکلی هر لپ‌تاپی که از پردازنده چهار هسته‌ای استفاده می‌کرد، شد.

هر دو یا سه سال، اینتل اقدام به کاهش اندازه ترانزیستورهای استفاده‌شده در پردازنده می‌کند و این کار باعث می‌شود در یک سطح مقطع ثابت، از تعداد ترانزیستور بیشتری استفاده شود و این کار باعث افزایش TDP می‌شود. مقیاس این موضوع نانومتر است و هرچه کمتر باشد، بهتر خواهد بود.

توان پردازنده‌ها

انتخاب صحیح یک پردازنده برحسب توان پردازشی اهمیت زیادی دارد و همیشه پردازنده Core i5 از Core i3 توان پردازشی بیشتری ندارد. هرکدام از پردازنده‌ها i3، i5 و i7 دارای چهار نوع TDP هستند که از نوع ۴.۵ وات در سری Y شروع می‌شوند و تا نوع ۴۵ وات در سری HQ ادامه پیدا می‌کنند.

هرچه TDP بیشتر باشد، سرعت پردازش، برق مصرفی و حرارت تولیدشده بالاتر خواهد بود. البته اگر توان پردازنده پایین باشد به این معنا نیست که شارژ دهی باتری طولانی‌تر خواهد بود. به‌عنوان‌مثال ممکن است لپ‌تاپی که از پردازنده ۴.۵ واتی بهره می‌برد، طول عمر باتری بسیار کمی داشته باشد؛ به این دلیل که باطری آن بی‌کیفیت و مصرف صفحه‌نمایش آن نیز بسیار بالا است.

Xeon E: فقط برای ایستگاه کاری

خوب برای: مهندسی، تحقیق و پویانمایی حرفه‌ای

بد برای: عمر باطری بسیار کم، وزن زیاد و هزینه زیاد

برای لپ‌تاپ‌های بسیار قدرتمند ایستگاه کاری، اینتل سری Xeon E3 را ارائه کرده است. لپ‌تاپ‌هایی با این پردازنده توانایی پردازش اطلاعات بالایی دارند و برای پویانمایی سه‌بعدی و شبیه‌سازی‌های نرم‌افزاری و حتی تحقیقات پزشکی و مهندسی بسیار کارآمد هستند.TDP پردازنده‌های Xeon E3 ا۴۵ وات است. این پردازنده چهار هسته دارد و از هایپر تردینگ و توربو بوست نیز پشتیبانی می‌کند. این لپ‌تاپ‌ها قیمت بسیار زیاد و شارژ دهی باطری بسیار کمی دارند.

آخرین نسل پردازنده‌های Xeon که از معماری کبی لیک استفاده می‌کند، E3-1535M v6 و E3-1505M هستند. برخلاف حالت عادی، در اینجا v6 به نسل هفتم و V5 به نسل ششم (اسکای لیک) اشاره می‌کند. این لپ‌تاپ‌ها برای کارهای حرفه‌ای ساخته‌شده‌اند و تمامی پردازنده‌های سری Xeon از vPro برخوردار هستند.

سری HQ و HK: چهار هسته، عملکرد بالا

خوب برای: بازی، طراحی‌های حرفه‌ای، کاربران حرفه‌ای

بد برای: حمل‌ونقل، قیمت زیاد، شارژ دهی باتری کم

اگر شما کاربر حرفه‌ای یا گیمر هستید، پردازنده‌های سری HQ بهتری انتخاب برای شما خواهند بود. پردازنده‌های سری HQ دارای چهار هسته هستند؛ درحالی‌که سری U و Y دارای دو هسته هستند. با استفاده از قابلیت هایپر تردینگ تعداد هسته‌های پردازشی به هشت عدد (مجازی) می‌رسد.TDP پردازنده‌های HQ ۴۵ وات است که باعث می‌شود عمر باتری لپ‌تاپ‌ها کاهش یابد یا از باطری‌های بسیار بزرگ در این لپ‌تاپ‌ها استفاده شود. به دلیل تولید حرارت بیشتر این پردازنده‌ها نسبت به سری U، شما نمی‌توانید این پردازنده‌ها را در لپ‌تاپ‌های فوق باریک و فوق سبک بیابید.

یکی از کوچک‌ترین لپ‌تاپ‌ها با پردازنده HQ لنوو Thinkpad T460p است که از صفحه‌نمایش ۱۴ اینچ بهره می‌برد و وزن آن حدود ۱.۷ کیلوگرم است. با توجه به باطری ۳ سلولی، این لپ‌تاپ شارژ دهی باتری بسیار پایینی دارد و زمان دقیق آن ۳ ساعت و ۱۸ دقیقه است که اگر از باتری ۶ سلولی استفاده شود، این زمان به ۹ ساعت و ۵۷ دقیقه افزایش پیدا می‌کند.

پردازنده‌های سری HK دقیقا همانند سری HQ هستند؛ با این تفاوت که قابلیت اورکلاک در آن‌ها وجود دارد و ضریب مالتی پر در این پردازنده‌ها باز است. اینتل سری جدید پردازنده‌های HQ و HK خود را در ژانویه سال ۲۰۱۷ ارائه کرد؛ اما هنوز بیشتر لپ‌تاپ‌های موجود در بازار از نسل قبلی یا اسکای لیک استفاده می‌کنند. انتظار می‌رود از اواخر سه‌ماهه اول سال ۲۰۱۷، این پردازنده‌ها با نسل جدید جایگزین شوند.

سری U: کارهای روزمره

خوب برای: کارهای روزمره، مشاهده محتوی، شارژ دهی باطری زیاد

بد برای: بازی، پویانمایی حرفه‌ای

اگر به دنبال تجربه معمولی و روزمره از لپ‌تاپ هستید و به شارژ دهی بالای لپ‌تاپ اهمیت ویژه‌ای می‌دهید، پردازنده اینتل سری U برای شما ساخته‌شده است. برای استفاده روزمره پردازنده سری Core i5 U همانند Core i5-7200U بسیار مناسب است، این پردازنده برای وبگردی و یا ویرایش متون بسیار کارآمد است.

بیشتر پردازنده‌های سری U دارای TDP ا۱۵ وات هستند که بین عملکرد و شارژ دهی باتری تعادل برقرار کرده است؛ اما برای خنک شدن به یک فن نیاز دارد. تعداد کمی پردازنده سری U با TDP ا۲۸ وات وجود دارد. با توجه به باتری بزرگ و صفحه‌نمایش با بازدهی بالا، لپ‌تاپ‌های سری U می‌توانند تا بیش از ۱۰ ساعت شارژ دهی باتری داشته باشند و برخی از انواع بالا رده‌ی آن‌ها تا ۲۰ ساعت شارژ دهی باتری دارند.

اینتل در ژانویه سال ۲۰۱۷ نسل هفتم از پردازنده‌های سری U را با قابلیت vPro معرفی کرد، لپ‌تاپ‌هایی همانند لنوو Thinkpad و سری Latitude از دل با این پردازنده‌های جدید طی چند ماه آینده به بازار عرضه می‌شوند. برخی از پردازنده‌های سری U اینتل با کارت گرافیک مجتمع Iris Plus 640 یا 650 استفاده می‌کنند. عملکرد Iris plus از اینتل HD 620 بهتر است.

سری Y و Core m: طراحی بدون فن، عملکرد متوسط

خوب برای: استفاده روزمره، طراحی بدون فن، کارهای سبک

بد برای: شارژ دهی باطری، قدرت محاسباتی متوسط

زمانی که قصد خرید لپ‌تاپی با سری پردازنده Y دارید با Core i5 یا Core i7 و یا با Core m3/m5/m7 روبه‌رو خواهید شد. پردازنده‌های سری Y از TDP بسیار پایین ۴.۵ وات بهره می‌برند که این توان پردازشی پایین به سازنده‌ها اجازه می‌دهد این لپ‌تاپ‌ها را بدون فن و بسیار باریک تولید کنند. متاسفانه بیشتر این لپ‌تاپ‌ها از باطری‌هایی با ظرفیت بسیار پایین و صفحه‌نمایش‌هایی با مصرف برق زیاد استفاده می‌کنند که درنهایت باعث می‌شود که زمان شارژ دهی این لپ‌تاپ‌ها در مقایسه با سری U بسیار کم باشد.

برای مثال ایسر Spin 7 از پردازنده Core i7-7y75 استفاده می‌کند و باتری آن فقط ۶ ساعت و ۵۳ دقیقه شارژدهی دارد و نمره‌ی عملکرد آن در وب‌سایت گیک بنچ ۵۷۷۷ است. درحالی‌که اچ پی مدل Spectre x360 با پردازنده مدل Corei7-7600 با جرم مشابه لپ‌تاپ ایسر ۱۰ ساعت شارژدهی دارد و نمره‌ی عملکرد آن در Geekbenchا ۸۱۴۷ است. Spin 7 ا ۰.۲ اینچ از اچ‌پی Spectre x360 باریک‌تر است، اما لپ‌تاپ‌های فوق باریکی با پردازنده سری U وجود دارد، همانند ایسوس ZenBook 3 باضخامت ۰.۴۷ اینچ و اچ پی Specte باضخامت ۰.۴۱ اینچ.

لپ‌تاپ‌هایی با سری پردازنده Y از نوع U ارزان‌قیمت‌تر نیستند. اسپین، ۱۱۹۹ دلار قیمت دارد درحالی‌که Spectre x360 با همان مشخصات تقریبا همان قیمت را دارا است. پردازنده‌های سری هفتم اینتل «کبی لیک» سری Y در مدل پایه به نام Core m3، Core i5 و Core i7 نام‌گذاری شده‌اند. مدل‌های نسل ۶ ام بانام‌های Core m3، Core m5 و Core m7 نام‌گذاری شده بودند. اگر به عملکرد بهتری نیاز دارید، از مدلی Core i5 یا Core i7 استفاده کنید که در میان نام آن حرف Y نباشد، همانند Core i7-7Y75.

البته ما به‌طورکلی پردازنده‌های سری Y را بلااستفاده تلقی نمی‌کنیم، مک بوک و اچ پی Elitebiik Folio G1 دو لپ‌تاپ هستند که از پردازنده سری Y استفاده می‌کنند و عملکرد قابل قبولی نیز دارند.

Celeron و Pentium: برای کارهای بسیار ساده

خوب برای: وبگردی، صرفه‌جویی پول

بد برای: بازی، کارهای جدی، ویرایش فیلم

اگر به دنبال لپ‌تاپی می‌گردید که بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ دلار قیمت داشته باشد، به‌احتمال‌زیاد از پردازنده سلرون یا پنتیوم در آن استفاده‌ شده است. عملکرد این پردازنده‌ها به‌اندازه‌ای است که فقط می‌توان با آن‌ها به وبگردی پرداخت، ایمیل‌ها را بررسی کرد و کارهای روزمره را انجام داد. سلرون ها در کروم بوک ها بسیار متداول هستند، به این دلیل که سیستم‌عامل کروم به‌اندازه ویندوز به قدرت پردازشی نیاز ندارد. اگر لپ‌تاپی با سیستم‌عامل ویندوز خریداری می‌کنید و بودجه بسیار پایینی دارید، لپ‌تاپی انتخاب کنید که از این پردازنده‌ها استفاده می‌کند.

TDP پردازنده‌های سلرون بین ۴ تا ۱۵ وات است. پردازنده‌های سلرونی که با حرف N شروع می‌شوند (همانند N3060) بین ۴ تا ۶ وات هستند درحالی‌که اگر به U ختم شوند، (همانند ا3855U)ا ۱۵ وات هستند و عملکرد بهتری دارند. شارژ دهی باتری در این مدل‌ها بستگی به ظرفیت آن دارد، اما سیستم‌هایی که از چیپ ۴ و ۶ وات استفاده می‌کنند معمولا ارزان‌قیمت‌تر هستند و شارژ دهی بالاتری دارند.

پردازنده‌های پنتیوم دارای TDP بین ۶ تا ۱۵ وات هستند و بیشتر آن‌ها ۶ تا ۷.۵ وات هستند. یکی از لپ‌تاپ‌های با قیمت مناسب موردعلاقه ما ایسوس Vivobook E403SA است که از پردازنده پنتیوم N3700 استفاده می‌کند که می‌تواند مالتی تسکینگ انجام دهد و شارژدهی باتری آن نیز بیش از ۹ ساعت است و این در حالی است که قیمت آن کمتر از ۴۰۰ دلار است. برخی از پردازنده‌های سلرون و پنتیوم دو هسته‌ای و برخی دیگر چهار هسته‌ای هستند.

Atom: شارژپ دهی باتری خوب، عملکرد ضعیف

خوب برای: صرفه‌جویی در هزینه‌ها، باتری با شارژ دهی بالا، جرم سبک

بد برای: مالتی تسکینگ، کارهای حرفه‌ای

ارزان‌قیمت‌ترین پردازنده اینتل برای لپ‌تاپ، سری اتم است که برای لپ‌تاپ‌های با قیمت پایین و تبلت‌ها استفاده می‌شود (مانند لنوو Ideapad 100s و ایسوس Transformer Mini T102HA). تقریبا تمام پردازنده‌های اتم دارای چهار هسته هستند که مصرف بسیار پایینی دارند و این باعث افزایش شارژدهی باتری می‌شود، اما عملکرد ضعیفی ارائه می‌دهد. ما لپ‌تاپ‌هایی با پردازنده اتم را فقط به‌عنوان لپ‌تاپ دوم برای افراد بزرگ‌سال و یا لپ‌تاپ اصلی کودکان پیشنهاد می‌دهیم. پردازنده‌های اتم برای وبگردی و مشاهده فیلم مناسب هستند؛ اما برای انجام کارهای دیگر با مشکل روبه‌رو می‌شوند.

اینتل برای بیشتر پردازنده‌های اتم TDP را مشخص نکرده است؛ اما تقریبا برای آن‌ها بین ۲ تا ۲.۵ وات تخمین زده‌شده است، تقریبا نصف سری Y. شاید این موضوع دلیل روشنی باشند که باتری یک لپ‌تاپ ۲.۲ پوندی کوچک همانند 100S با قیمت حدود ۲۰۰ دلار تقریبا ۱۰ ساعت شارژ دهی دارد.

گرافیک مجتمع

تمامی پردازنده‌های لپ‌تاپ اینتل با پردازنده گرافیکی مجتمع (موجود در پردازنده مرکزی) ارائه می‌شوند. در بیشتر پردازنده‌های Core i3/i5/I7 گرافیک مجتمع Intel HD Graphics با یک شماره پس‌ از آن استفاده‌شده است. برای پردازنده‌ای نسل هفتم با عدد ۶ شروع می‌شود (مانند Intel HD graphics 620) برای نسل ششم با عدد ۵ شروع می‌شود (مانند Intel HD Graphics 520). برخی از پردازنده‌های بالا رده با گرافیک «Iris Plus» عرضه می‌شوند که نسبتا سریع‌تر هستند؛ اما نه به‌اندازه کارت گرافیک‌های مستقل انویدیا یا ای‌ام‌دی.

گرافیک مجتمع دقیقا در پردازنده قرار دارد. پردازنده Core i7-7600U با گرافیک Intel Hd Graphics 620 عرضه می‌شود و درحالی‌که Core i7660U از Iris Plus 640 graphics بهره می‌برد. برای پردازنده‌های نسل ۷ ام سری U که به ۶۰ ختم می‌شوند (مانند i5-76360U) از Iris Plus Graphics 640 استفاده می‌کنند؛ درحالی‌که اگر به ۶۷ ختم شوند (مانند Core i5-7267) از گرافیک Iris Plus Graphics 650 استفاده می‌کند که مقداری سریع‌تر است.

به‌طورکلی گرافیک‌های مجتمع برای وبگردی، پخش فیلم و انجام بازی‌ها با تنظیمات پایین مناسب هستند. اگر شما پویانمایی انجام می‌دهید، گیمر هستید یا ویدئو ویرایش می‌کنید، به کارت گرافیک مجزا نیاز دارید.

قطعات دیگر نیز اهمیت دارند

باید این موضوع را به خاطر داشته باشید که پردازنده تنها ملاک انتخاب لپ تاپ و نحوه عملکرد آن نیست. حتی لپ‌تاپ‌هایی با پردازنده ضعیف اگر سخت‌افزار مناسبی داشته باشند، می‌توانند کاربر را راضی نگه‌دارند. برای بیشتر افراد ارتقاء هارددیسک به اس‌اس‌دی بسیار بهتر از هزینه کردن برای پردازنده‌ای سری Core i5 و Core i7 است؛ و برای افرادی که کارهای گرافیکی انجام می‌دهند، وجود کارت گرافیک مجزا بسیار مهم‌تر از وجود پردازنده پرسرعت است.